بررسی تحول نظریۀ ولایت انتصابی عامۀ فقیهان به ولایت مطلقۀ فقیه با رویکرد روش شناسی لاکاتوش

نویسندگان

حسین مسعودنیا

حسین توسلی

چکیده

هر نظریه ای برای تداوم خود نیازمند است تا با مقتضیات زمانی و مکانی هماهنگی و تحول یابد. در تحول یک نظریه، باید فرضیه های اصلی یک نظریه را حفظ کرد تا به بن و ریشۀ آن ضربه وارد نشود. ازسوی دیگر، تحول باید به گونه ای باشد که یک نظریه بتواند با شرایط زمانی و مکانی خود وفق یابد. این همان چیزی است که در روش شناسی لاکاتوش مشاهده می شود. ایمر لاکاتوش ازجملة فیلسوفان علم محسوب می شود. او منتقد روش شناسی پوپر است. پوپر براساس نگرش ابطال گرایانة خود تلاش می کرد تا نظریات به گونه ای مورد ابطال قرار گیرند. سپس، نظریات ابطال شده حذف و نظریات جدید جانشین آن شوند. به نظر لاکاتوش، ابطال گرایی پوپر سعی دارد راهی ارائه دهد که بتوان ازطریق آن، با آزمون های قاطع، بین دو نظریۀ رقیب قضاوت کرد. بنابراین، او روش شناسی متفاوتی با روش شناسی پوپر ارائه می دهد. روش شناسی لاکاتوش مبتنی بر راهنمون سلبی و راهنمون ایجابی است. این مقاله درصدد ایده و الهام گرفتن از روش شناسی لاکاتوش است تا بر اساس آن بتوانیم سیر تحول نظریۀ ولایت انتصابی عامۀ فقیهان، به نظریۀ ولایت مطلقۀ فقیه را، بررسی کنیم. تأکید اصلی در ایده و الهام گرفتن از روش شناسی لاکاتوش، راهنمون سلبی و راهنمون ایجابی است. بنابراین، این مقاله در صدد تجزیه و تحلیل روش شناسی لاکاتوش و انطباق دادن آن با نظریة ولایت فقیهان نیست. تنها به این بسنده می کنیم که پس از ایده گرفتن از روش شناسی لاکاتوش، تحول و تکامل تاریخی نظریۀ ولایت انتصابی عامۀ فقیهان به نظریۀ ولایت مطلقۀ فقیه را بررسی کنیم.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی تحول نظریۀ ولایت انتصابی عامۀ فقیهان به ولایت مطلقۀ فقیه با رویکرد روش شناسی لاکاتوش

هر نظریه ای برای تداوم خود نیازمند است تا با مقتضیات زمانی و مکانی هماهنگی و تحول یابد. در تحول یک نظریه، باید فرضیه های اصلی یک نظریه را حفظ کرد تا به بن و ریشۀ آن ضربه وارد نشود. ازسوی دیگر، تحول باید به گونه ای باشد که یک نظریه بتواند با شرایط زمانی و مکانی خود وفق یابد. این همان چیزی است که در روش شناسی لاکاتوش مشاهده می شود. ایمر لاکاتوش ازجمله فیلسوفان علم محسوب می شود. او منتقد روش شناسی...

متن کامل

رویکرد کلامی به نظریه ولایت فقیه

«ولایت فقیه»، از جمله نظریاتی است که در عصر غیبت درباره وضعیت سیاسی جامعه شیعی از سوی عالمان این گروه مذهبی ارائه شده و به رغم طرح اولیه چنین موضوعی در مباحث فقهی، مبانی کلامی آن نیز تا حدودی به طور همزمان در این مباحث مطرح و تبیین شده است. در تداوم این بحث‌ها، این سؤال مطرح می‌باشد که آیا ولایت فقیه یک مسئله فقهی است یا کلامی؟ و این مقاله نیز مفروض می‌دارد که این موضوع، هم یک مسئله فقهی و هم ک...

متن کامل

رابطۀ ولایت فقیه با ولایت عرفانی از دیدگاه امام خمینی

چکیده: در این مقاله سعی شده ارتباط بین اندیشه‌های فقهی و عرفانی امام خمینی درباره نظریۀ ولایت فقیه مورد کنکاش قرار گرفته و با نقد و بررسی نظرات مختلف ازقبیل تباین کلی، اتحاد کامل، استلزام منطقی و هماهنگی ظاهر و باطن به بیان اعتقاد امام خمینی پرداخته‌ شود. به اعتقاد ایشان اسلام نیز همانند دیگر شرایع آسمانی دارای ظاهر و باطنی می‌باشد و دستورات شرع مقدس ریشه در عالم حقیقت دارند و دست‌یابی کامل به ...

متن کامل

تبیین جدید نظریه ولایت فقیه با رویکرد فقه سیاسی

در مورد ولایت فقیه در عصر غیبت از جهت نصب از سوی امام معصوم یا انتخاب از سوی مردم، دو دیدگاه مشهور مطرح است؛ غالب فقهاء دیدگاه نصب را مطرح کرده­‌اند، دیدگاه انتخاب نیز از سوی بعضی از فقهاء مطرح شده است. در این مقاله در صدد اثبات فرضیه سومی هستیم که هم نصب عام فقیه از سوی امام و هم انتخاب از سوی مردم را مبنا قرار داده است. این دیدگاه مشروعیت دوگانه ا...

متن کامل

مبانی مشروعیت ولایت فقیه

این مسأله که آیا حکومت نهادی دینی یا عرفی است از مهم ترین پرسش ها در اندیشه سیاسی اسلام است. دینی بودن این نهاد به این معنا است که حکومت ها فقط با داشتن مشروعیت دینی از حق اعمال قدرت سیاسی برخوردارند و با نگاه به شرایط و ضوابط شریعت، به دو گونه واجد مشروعیت و فاقد مشروعیت تقسیم می شوند. بدون تردید فرد معصوم از حق حاکمیت الهی برخوردار است و با حضور وی، هیچ فرد دیگری حق شرعی برای در اختیار گرفتن ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهش های علم و دین

ناشر: پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی

ISSN

دوره 2

شماره 1 2011

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023